Op een avond zaten we als familie te fantaseren over een mooie warbird voor een volgend project. Het moest in ieder geval een warbird zijn die geschikt was voor de stermotor die ook op de Boeing Stearman staat. Het geluid van deze motor is zo bepalend voor zo’n kist. Verschillende modellen kwamen voorbij. Richard was al eens gestart met het verzamelen van documentatie van de Yak 11, helaas was er voor dit model geen draagvlak. Menke kwam met de Harvard wat door zijn beide zonen als lomp en antiek werd bestempeld. Michel kwam met de Sea Fury en al gauw stonden de eerste foto’s op het scherm van de laptop. Alle mogelijkheden werden benoemd en de eventuele uitdagingen werden omarmd. Hoe groot kunnen we het model maken om het geschikt te maken voor de Moki 250 cc stermotor en nog onder de 25 kg te houden is? We kwamen op een schaal van 1 op 4 wat resulteerde in een spanwijdte van 2,92m. Verder zou het eenvoudig moeten zijn om de motor te kunnen uitwisselen met de Boeing Stearman. Het gezamenlijk project werd in de steigers gezet, zo werd begonnen met het inwinnen van documentatie, foto’s, artikelen, maatschetsen, technische mechanisme van oa het landingsgestel.
Fase 1: ontwerp
Richard was in het bezet van een boek waar een maatschets in stond van John Levi. John Levi staat er om bekend zeer nauwkeurige maatschetsen te hebben van het origineel. Na bestudering van de schaal nauwkeurigheid konden we dit inderdaad beamen. Na het inscannen van de maatschets werd er begonnen met het zuiver overtrekken van de buitencontouren van de maatschets (zijaanzicht, bovenaanzicht, onderaanzicht, vooraanzicht en alle doorsnedes).Vervolgens werden alle aanzichten op elkaar geprojecteerd in een 3D CAD omgeving. De volledige buitenvorm werd gemodelleerd in 3D met als referentie de 2D contourlijnen. Het 3D model werd vervolgens aan de hand van vele honderden detail foto’s van het origineel verder geoptimaliseerd. Het resultaat was een 3D buitenvorm dat 99,99% lijkt op het origineel. Daarna werd begonnen met het construeren. Belangrijke interfaces werden vast gelegd. De vleugel en stabilo interfaces lagen vast en er kon worden begonnen met het uitsplitsen van activiteiten. Menke is vervolgens verder gegaan met het volledige construeren van de vleugel en stabilo. Richard is verder gegaan met het volledige ontwerp van de romp. De romp casco constructie werd uitgewerkt. De aandrijving constructie bestaande uit de motor, uitlaat, koeling, rand apparatuur voor motor werden uitgewerkt. Ook de cockpit interieur werd in de basis vast gelegd aan de hand van documentatie. De exacte interieur word later verder uitgewerkt. Bekabeling posities, staartwiel constructie, plaatsing van servo’s, voeding, accu’s, lucht cilinders en tanks kregen een positie in 3D CAD incl een bevestiging constructie. Het ultieme doel is dat je nauwelijks meer hoeft na te denken tijdens de bouw. Dit geeft ontzettend veel voldoening. Naar meerdere overleggen en reviews kon het CAD werk worden afgerond.
Fase 2: bouw vleugel:
Aan de hand van het ontwerp werd middels CAD / CAM alle frees programma’s geschreven. Vervolgens werden alle delen van de vleugel gefreesd uit hout. Houtsoorten als populieren triplex, berken triplex, multiplex en balsa hout werden gebruikt. Vervolgens is begonnen met het maken van de vleugel. Deze bestaat uit een middendeel en twee tips. In het middendeel zijn de beide landingsgestellen gemonteerd. Het landingsgestel is voorzien van wielen met een diameter van 170 mm en de pootlengte met wiel bedraagt ruim 400 mm. Dit betekent dat de constructie in de vleugel erg sterk moet zijn. Het middendeel bevat verder 4 wieldeuren en 2 flaps. Elke tip bevat een rolroer en nog een tweede flap. Naast het pneumatisch landingsgestel komen er nog 2 lucht cilinders in voor de grote wieldeuren en totaal 6 servo’s voor verschillende roer functies. De vleugel heeft Menke tot aan afwerking verder klaar gemaakt. De vleugel heeft zo’n 4 mnd in beslag genomen.
Fase 3: bouw romp:
Nadat alle delen door Menke op de CNC machines waren gefreesd kon Richard beginnen met de bouw van de romp. De romp werd net als de meeste ontwerpen van ons op zijn kop gebouwd. De spanten worden middels een bouwmal op positie geklemd, vervolgens worden de spanten voorzien van 4-tal grenen liggers van 8×8. Daarna volgen een hoop balsa latjes van 8×8 voor extra ondersteuning voor de beplanking die er later tegen aan wordt gelijmd. De beplanking bestaat uit 2,5 mm lichte buigzame balsahout.Vervolgens is de romp van de bouw tafel afgehaald en omgedraaid om vervolgens het bovenste gedeelte, het niet constructieve deel op te bouwen. Deze bestaat uit lichte spanten, balsa liggers en uiteindelijk is de romp weer beplankt met 2,5 mm balsa hout. De romp heeft ongeveer 1 mnd in beslag genomen.
Fase 4: samenstellen:
Nadat de vleugel, stabilo en romp ruwbouw klaar waren is begonnen met het uitrichten van alle delen op elkaar en zijn de bevestigingen definitief gemaakt. Ook is de staart uitgericht en gelijmd. Hierna is de vleugel overgang middels roofmate opgebouwd op de romp. Deze wordt later eerst met glasweefsel en epoxy verstevigd. Het model staat anno april 2015 klaar om afgewerkt te worden met dunne glasweefsel met G4 lak. Vanwege het Yak 54 project is de verdere afwerking met een jaar uitgesteld. De maiden staat optimistisch geplanned voor oktober 2016:)
Wordt vervolgd.
Menke, Michel, Richard